ภาวะโพแทสเซี่ยมสูง hyperkalemia

หมายถึงภาวะที่มีโพแทสเซี่ยมในเลือดสูงกว่าปกติ (> 5.5 mEq/L ) มักมีผลต่อการเต้นของหัวใจ

ซึ่งมีหลายสาเหตุที่ทำให้เกิดโพแทสเซี่ยมในเลือดสูง อาการของโพแทสเซี่ยมสูงจะมีอาการทางกล้ามเนื้อ และหัวใจ การวินิจฉัยทำได้โดย

การเจาะเลือด การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ ในการรักาาจะต้องลดระดับโพแทสเซี่ยมลง
การเจาะเลือดตรวจ หากพบว่าโพแทสเซี่ยมสูงอาจจะเกิดจากการแตกของเม็ดเลือดแดง ซึ่งในเซลล์เม็ดเลือดแดงจะมีโพแทสเซี่ยมสูง ร่างกายขับออกไม่ทัน ซึ่งในกรณีนี้มักจะไม่อันตรายมาก ต่างกับภาวะโพแทสเซี่ยมสูงซึ่งเกิดจากโพแทสเซี่ยมในร่างกายมีมาก สาเหตุที่พบได้แก่

จากการรับประทาน

• รับประทานอาหารที่มีโปแตสเวี่ยมสูง
• การรับเกลือแร่โพแทสเซี่ยมมากไป

จากการได้โพแทสเซี่ยมทางน้ำเกลือ

• จากการเติมโพแทสเซี่ยมทางน้ำเกลือ
• จากการให้เลือด
• การให้อาหารทางสายยาง

จากการที่โพแทสเซี่ยมออกจากเซลล์

• ยา เช่น กลุ่ม beta block,digitalis toxic
• จากการที่เนื้อเยื่อมีการสลาย เช่น ภาวะไฟไหม้ เม็ดเลือดแดงแตก เลือดออกทางเดินอาหาร กล้ามเนื้อสลาย(rhabdomyolysis)
• เบาหวาน
• การออกกำลังกาย

จากการที่ร่างกายขับโพแทสเซี่ยมน้อยลง

• ยาหลายชนิดที่ทำให้ร่างกายขับโพแทสเซี่ยมน้อยลงได้แก่ ยาลดความดันโลหิตกลุ่ม ACE Inhibitor,Angiotesin receptor blocker,aldosterone,ยาแก้ปวดกลุ่ม NSAID
• โรคไตวายทั้งเฉียบพลัน หรือเรื้อรัง

อาการของโพแทสเซี่ยมสูงเป็นอย่างไร

ปกติหากสูงไม่มากมักจะไม่มีอาการ จนกระทั่งสูงมากจึงเกิดอาการทางหัวใจได้แก่ ใจสั่น หรือหัวใจหยุดเต้น
จะรู้ได้อย่างไรว่าโพแทสเซี่ยมสูง




ปกติแพทย์จะไม่เจาะเลือดเพื่อดูโพแทสเซี่ยมในการตรวจสุขภาพ แพทย์จะตรวจในกรณีที่ผู้ป่วยมีโรคบางชนิดเช่นเบาหวานที่มีโรคแทรกซ้อน หัวใจวาย ไตวาย ได้รับยาขับปัสสาวะ หรือรับประทานยาบางชนิด เช่น ACE Inhibitor,Angiotesin receptor blocker,aldosterone,ยาแก้ปวดกลุ่ม NSAID หรือในกรณีที่มีการถ่ายเหลว หรืออาเจียน เป็นต้น การวินิจฉัยจะทำโดย

• การเจาะเลือดหาพบว่าค่าเกิน 5.5 mEq/L
• การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจได้ลักษณะเฉพาะ
• การทบทวนประวัติการใช้ยา
• การประเมินการทำงานของไต

นอกจากนั้นแพทย์จะต้องตรวจหาสาเหตุที่ทำให้โพแทสเซี่ยมในเลือด สูง ดดยการซักประวัติอย่างละเอียด ประวัติการเจ็บป่วย ประวัติการใช้ยา การตรวจร่างกาย

การรักษา

• ต้องรักษาสาเหตุ
• การรักษาด้วยยาขึ้นกับระดับโพแทสเซี่ยม และการเปลี่ยนแลงของคลื่นไฟฟ้าหัวใจ

โพแทสเซี่ยมสูงไม่มาก < 6 mEq/L
และไม่มีการเปลี่ยนแปลงของคลื่นไฟฟ้าหัวใจ การรักษาจะให้ยา Na polystyrene sulfonate 30 gram รับประทานทุก 6 ชั่วโมง
โพแทสเซี่ยมอยู่ระหว่าง6-6.5 mEq/L โดยที่คลื่นไฟฟ้ายังไม่เปลี่ยน

• ให้ยาเหมือนข้างต้น
• ให้กลูโคสและอินซูลินเพื่อให้โพแทสเซี่ยมเข้าเซลล์

โพแทสเซี่ยมอยู่ระหว่าง6-6.5 mEq/L โดยที่คลื่นไฟฟ้ามีการเปลี่ยนแปลง

• ให้การรักษาดังกล่าวข้องต้น
• ร่วมกับการให้แคลเซี่ยม

อ้างอิง
http://www.siamhealth.net/public_html/Health/Lab_interprete/hyperkalemia.html#.U-Q6QFeweho